قدس آنلاین-گروه استان ها: شهر قم به دلیل قرار گرفتن در حاشیه کویر و دسترسی به معادن مرغوب خاک رس مناسب جهت ساخت آجر به‌عنوان یکی از پرمصرف‌ترین مصالح ساختمانی دارای کوره‌های آجرپزی فراوانی است.

تعدد و تکثر کوره‌های آجرپزی هرچند بستر اشتغال بسیاری از افراد را در حاشیه این شهر فراهم آورده است و سنگ بنای ساخت‌وسازهای شهری است اما یک نکته مهم دارد و آن‌هم آلودگی محیط‌زیست است.

بنا بر گفته مسئولان تا پیش‌ازاین کوره‌های آجرپزی سالیانه ۹۰ میلیون لیتر نفت کوره استفاده می‌کردند که به ازای استفاده از هر یک‌میلیون لیتر نفت کوره، ۲.۸ تن مواد سمی از آن ها متصاعد می‌شد! اگرچه مسئولان محیط‌زیست ادعا می‌کنند که با گازرسانی به کوره‌ها از آلودگی مواد شیمیایی آن هم در این وسعت جلوگیری کردند اما بسیاری از دوستداران محیط‌زیست ادعا می‌کنند شاید از آلودگی کاسته شده باشد اما از بین نرفته است.

حال که شهر قم توسعه‌یافته است این کوره‌های سر به فلک کشیده زیبایی بصری شهر را نیز به چالش کشیده و لذا بسیاری از مردم ارتفاع این کوره‌ها برایشان ناخوشایند  و ترس آفرین است اما از این نکته که بگذریم آلودگی هوا است که به دلیل خروج هزاران تن مواد شیمیایی این روزها با اعتراض بسیاری از مردم روبرو شده است.

تأثیر گرانی سوخت بر آلودگی هوا

در زمان‌های گذشته کاروبار این کوره‌ها سکه بود اما پس از گران شدن سوخت و عدم استقبال از آجرهای سنتی، آتش خیلی از این کوره‌ها خاموش شد و صاحبان آن‌ها توانی برای روشن کردن مجدد آن‌ها نداشتند.

هرچند که گفته می‌شود اقدامات لازم از سوی شرکت گاز برای گازرسانی به کوره‌های آجرپزی انجام‌شده  اما دود متصاعد شده برخی از این کوره‌ها حاکی از آن است که این واحدهای تولیدی همه‌چیز سوز شده‌اند به‌گونه‌ای که برخی عنوان می‌کنند این کوره‌ها از ضایعات و پسماندهای کیف و کفش و دمپایی به‌عنوان سوخت در کوره‌های آجرپزی بهره می‌برند.

ساماندهی کوره‌ها

بحث آلودگی محیط‌زیست و تولید گردوغبار از کوره‌های آجرپزی که سلامت شهروندان را به خطر می‌اندازد موجب شد تا مسئولان به فکر ساماندهی آن‌ها و یا تغییر کاربری بیفتند اما این موضوع هنوز بر روی کاغذ مانده است.

پیش‌ازاین قرار بود کوره‌های آجرپزی به شهرک صنعتی محمودآباد که هدف از تأسیس آن انتقال واحدهای فعال در زمینه کانی‌های غیرفلزی بود، منتقل شوند حتی تعدادی از این واحدها نیز به این شهرک منتقل شد اما بسیاری از کوره داران نیز امتناع کردند و لذا اینجا به‌جایی بدون نتیجه ماند.

رئیس اتحادیه صنف کوره‌پزان قم، در این رابطه اظهار می‌کند که خاک این شهرک مناسب کوره‌های آجرپزی نیست.

اکبر هدایت نیا بابیان این‌که بیشتر کوره‌های آجرپزی در جاده قدیم قم – کاشان و چند واحد نیز در جاده قدیم قم – تهران مستقر است  اظهار می‌کند: به دلیل شوری خاک و نامساعد بودن، آن چند واحدی که به این شهرک منتقل‌شده بودند تعطیل شد .

رئیس اتحادیه صنف کوره‌پزان قم با اشاره به اینکه انتقال به شهرک محمودآباد برای ما مقدور نیست می‌افزاید: گفتن انتقال کوره‌های آجرپزی راحت است اما در عمل راه به‌جایی نمی‌برد.

کوره‌هایی که گردوغبار تولید می‌کنند

مدیرکل حفاظ محیط‌زیست قم در خصوص مشکلات حادث‌شده ناشی از فعالیت این کوره‌ها اذعان می‌کند: در کنار این کوره‌ها به‌خصوص در اطراف جمکران، چاله‌های عمیقی حفرشده که بستر ایجاد گردوغبار شده و محیط‌زیست شهری را به‌شدت تهدید می‌کند.

سید رضا موسوی مشکینی با تأکید بر این موضوع که باید کوره‌های آجرپزی در محدوده شهر ساماندهی و هر چه زودتر منتقل شوند اذعان می‌کند: در طی سال‌های گذشته سعی شده تا با همکاری شرکت گاز نسبت به گازرسانی به این کوره‌ها اقدام و آلودگی هوا نسبت به گذشته که از مازوت استفاده می‌شد به حداقل برسد.

وی در پاسخ به این سؤال که شنیده می‌شود برخی از کوره‌ها از ضایعات مختلف مانند پلاستیک‌های بازیافتی و یا ضایعات کیف و چرم استفاده می‌کنند نیز عنوان می‌کند: بر اساس ماده ۲۰ قانون هوای پاک استفاده از این ضایعات کاملاً ممنوع  است  و لذا تاکنون گزارشی مبنی بر استفاده این واحدها از ضایعات و پسماندها دریافت نکردیم و لذا مطمئن باشید در صورت دریافت چنین گزارشی و یا در صورت مشاهده، با واحدهای متخلف بدون هیچ‌گونه اغماضی برخورد قانونی انجام خواهیم داد.

وی تصریح  می‌کند: امروزه اقلیم قم که تحت تأثیر از بین رفتن سطح باغ‌های شهر دچار دگرگونی اساسی شده یکی از بحث‌های مهم در حوزه محیط‌زیست است و کانون‌های گردوغبار در این شهر شناسایی‌شده و تمام ابعاد زیست‌محیطی شهر را تحت تأثیر قرار می‌دهد که درگذشته، گردوغبار در قم بیشتر منشا خارجی داشت.